De Maas zit vol met allerlei rommel, plastic in alle soorten en maten afkomstig van recreanten, onachtzame burgers, schepen of industrie. Het is allemaal op weg naar de Noordzee om daar voor eeuwig plastic soep te worden. Vanuit diverse organisaties wordt in het samenwerkingsverband Schone Maas Limburg samengewerkt om dit te voorkomen. Dat doen we op verschillende manieren: opruimen, onderzoeken, ontdekken en oplossen. Vanaf 2019 doen we dit zelfs op grotere schaal met partners in heel Nederland en over de grens naar Duitsland en België in het project LIVES (Litter Free Rivers and Streams).

 

Opruimen

Het is belangrijk dat alle afval die nu in het water drijft of op de oevers van de Maas terecht komt wordt opgeruimd. Elk stuk plastic dat nu nog te zien en op te pakken is vervalt door verwering uiteen in kleine niet opruimbare plastics en uiteindelijk in microplastics of nog kleiner. Plastic vergaat nooit uit zichzelf!

 

Bij Schone Maas werken alle Maasgemeenten samen om, met name in de maanden maart en april, verenigingen en groepen te ondersteunen om afval op te ruimen. Ze zorgen voor opruimmaterialen zoals vuilniszakken en handschoenen en soms ook voor een vergoeding (dat verschilt per gemeente). Gewaardeerd worden alle opruimacties in ieder geval! Het afvoeren van het afval regelt een gemeente of terreinbeheerder in die maanden via de Zwerfafval Ophaal Regeling (ZOR) van Rijkswaterstaat. Groepen of terreineigenaren hebben daar dus geen kosten aan! Dat het opruimen met name plaats vindt in maart en april is vanwege het feit dat er normaliter dan weer minder kans is op hoog water na de winter én omdat het groeiseizoen er dan niet voor zorgt dat het afval verscholen en vast ligt in de planten. Bovendien voorkomen we met opruimen in die maanden dat er zo min mogelijk vogels worden verstoord met broeden (al blijft het opletten en moeten nesten gemeden worden zeker bij een vroeg voorjaar!).

 

In de maanden Maart en April 2018 zijn ongeveer 1800 vrijwilligers aan de slag geweest om meer dan 200 kilometer Limburgse Maasoever te ontdoen van, met name, plastic afval. Op de 98 gebieden waarvan wij cijfers hebben ontvangen zijn 3600 vuilniszakken gevuld. Voor alle trajecten komt dit neer op 4187 vuilniszakken, dus per gebied 36,7 zakken van 60 liter.

 

Op www.schonemaas.nl kun je alle gecoördineerde opruimacties ingetekend zien op kaart.

 

Onderzoeken en oplossen

Sinds 2015 onderzoeken we aan de Limburg om bewoners (langdurig) te betrekken. Ook roepen we iedereen op om ons te helpen met het Opruimen van alle rivieroevers. Zo ervaar je zelf hoeveel afval er ligt én beleef je de prachtige natuur langs de rivieren. We zetten publiekscampagnes op voor het Oplossen van de meest gevonden afvalitems. Door activiteiten laten we inwoners de prachtige natuur langs de rivieren Ontdekken gse Maas ook welk afval er op de oevers aanspoelt om op die manier ook het probleem op diverse manieren bij de ‘bron’ aan te kunnen pakken. Ons Limburgse onderzoek is na 2 jaar proef draaien opgeschaald en opgegaan in het landelijke grootschalige onderzoek van Schone Rivieren. Via getrainde burgers doen we onderzoek via een vaste methode op onderzoekslocaties langs de hele Maas en Waal. Samen met Stichting de Noordzee en de Plastic Soup Foundation zorgt IVN natuureducatie dat met alle resultaten in de hand gesprekken met producenten en (internationale) overheden worden gevoerd en dat er maatregelen worden genomen om zwerfafval langs rivieren (én uiteindelijk de zee) te voorkomen. Voor meer informatie kijk op: www.schonerivieren.org

 

Ontdekken

En uiteraard is het van groot belang dat veel mensen die prachtige Maas leren ontdekken. Het kán er enorm mooi zijn en die waarde willen we behouden en verbeteren. Terwijl je geniet van ons natuurschoon zou je ons helpen als je rommel waarvan de producent nog herkenbaar is in beeld wilt brengen. Dat kan eenvoudig met de Litterati-app. Daarin is een groep Schone Rivieren aangemaakt waarmee we eenvoudig de rommel in kaart krijgen. Kijk op https://schonerivieren.org/onderzoek/litterati voor meer informatie.

 

 

Bronvermelding: IVN Natuur Educatie

(Ingezonden door Sylvia Spierts-Brouwer, Projectleider & Vrijwilligersconsulent Instituut voor natuureducatie en duurzaamheid)